Η διαμεσολάβηση είναι μια μέθοδος εξωδικαστικής επίλυσης ιδιωτικών διαφορών, στην οποία τα μέρη της διαφοράς, με τη βοήθεια και συνδρομή του διαμεσολαβητή, δηλαδή, ενός τρίτου προσώπου, ανεξάρτητου και ουδέτερου , επιχειρούν να καταλήξουν μέσω της διαπραγμάτευσης μεταξύ τους, σε μία βιώσιμη και αμοιβαία ικανοποιητική διευθέτηση της διαφοράς τους.
Η επίτευξη συμφωνίας καταργεί την δίκη που επίκειται ή είναι σε εξέλιξη.
Συχνές υποθέσεις που επιδέχονται επίλυση με διαμεσολάβηση είναι οι οικογενειακές, επιμέλεια τέκνων, διατροφή, κληρονομικές, εμπορικές, οικονομικές, κτηματολογικές, εργατικές διαφορές , υποθήκες-προσημειώσεις, κατασχέσεις, μισθωτικές και άλλες.
Η διαμεσολάβηση έχει πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα:
α) Η λύση της διαφοράς διαμορφώνεται απο τα μέρη.
Στόχος είναι η αμοιβαία ικανοποίηση και ο αποδεκτός συμβιβασμός κι όχι μια αναγκαστική απόφαση απο κάποιον τρίτο (δηλ. του δικαστή). Η απόφαση του δικαστή συχνά δεν ικανοποιεί ακόμα κι αυτόν που κερδίζει τη δίκη. Απο αυτή τη συχνή πραγματικότητα της δίκης πηγάζουν οι εφέσεις.
β) ταχεία επίλυση της διαφοράς.
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης δίνει την δυνατότητα ταχείας επίλυσης της διαφοράς εντός πολύ σύντομου χρονικού διαστήματος, πολύ μικρότερου από αυτού που απαιτείται για την εκδίκαση μιας υπόθεσης στο δικαστήριο.
γ) εξοικονόμηση κόστους
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι πιο συμφέρουσα οικονομικά από ένα μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα που μπορεί να αποβεί πολυδάπανος, καθώς το κόστος αυτής είναι ελεγχόμενο, γιατί συμφωνείται εκ των προτέρων με το διαμεσολαβητή και βαρύνει και τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές κατ’ ισομοιρία.
δ) απόρρητο της διαδικασίας
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης διεξάγεται σε ένα πλαίσιο εμπιστευτικότητας, που δεν επιτρέπει να δημοσιοποιούνται ευαίσθητες πληροφορίες, οι οποίες αφορούν τα μέρη και τη διαφορά που τους απασχολεί. Πριν την έναρξη της διαδικασίας όλοι οι συμμετέχοντες δεσμεύονται εγγράφως να τηρήσουν το απόρρητο της διαδικασίας. Περαιτέρω, ο διαμεσολαβητής μπορεί να επικοινωνεί και να συναντάται με καθένα από τα μέρη ξεχωριστά και τις πληροφορίες που αντλεί, κατά τις επαφές αυτές με το ένα μέρος δεν επιτρέπεται να τις γνωστοποιεί στο άλλο μέρος χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του. Δημιουργείται με τον τρόπο αυτό ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την επίλυση της διαφοράς, που διαφυλάσσει τα μέρη από αρνητική δημοσιότητα και παράλληλα τα διευκολύνει να διατηρήσουν καλό κλίμα μεταξύ τους.
ε) Το Πρακτικό επιτυχούς διαμεσολάβησης καταργεί την δίκη και αποτελεί εκτελεστή απόφαση, δηλαδή δεν χρειάζεται κάποια επιπλέον ενέργεια μέσω δικαστηρίου για να εκτελεστεί.
ΌΧΙ δεν υπάρχει υποχρεωτική διαμεσολάβηση.
Σε μερικές περιπτώσεις όμως ο νόμος απαιτεί να λάβει χώρα ένα υποχρεωτικό στάδιο μίας μόνο συνάντησης των μερών με τους δικηγόρους τους ενώπιον του διαμεσολαβητή, με σκοπό να εξετάσουν αν η συγκεκριμένη διαφορά τους μπορεί να επιλυθεί με διαμεσολάβηση.
Αυτή η συνάντηση ονομάζεται Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία (ΥΑΣΔ) και πρέπει να λάβει χώρα το αργότερο έως τη συζήτηση της υπόθεσης στο δικαστήριο αν έχει ασκηθεί αγωγή.
Όμως, η διαδκασία διαμεσολάβησης μπορεί να ξεκινήσει και πριν ασκηθεί μια αγωγή. Αν η διαμεσολάβηση καταλήξει επιτυχώς δεν ασκείται αγωγή, ενώ οι όροι που συμφωνήθηκαν στην διαμεσολάβηση δεσμεύουν ενοχικά τα μέρη.
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης διακρίνεται για τον εκούσιο χαρακτήρα της και συνήθως ξεκινά με μια κοινή συνάντηση του διαμεσολαβητή με τα μέρη, τα οποία, αφού ενημερωθούν αναλυτικά από τον διαμεσολαβητή για την όλη διαδικασία, παρουσιάζουν τις απόψεις τους για την μεταξύ τους διαφορά.
Στη συνέχεια, ακολουθούν είτε κοινές είτε κατ’ ιδίαν συναντήσεις μεταξύ του διαμεσολαβητή και του κάθε μέρους, προκειμένου αυτός να βοηθήσει τα μέρη να προσεγγίσουν στη λύση.
Στο τέλος της διαδικασίας ο διαμεσολαβητής συντάσσει πρακτικό επίτευξης ή μη επίτευξης συμφωνίας, ανάλογα με το αν θα καταλήξουν ή όχι τα μέρη σε επίλυση της διαφοράς τους. Συμμετοχή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης έχουν οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των μερών που καλούνται "Νομικοί Παραστάτες". Αυτοί παρίστανται υποχρεωτικά με τους εντολείς τους και παρέχουν σ’ αυτούς νομικές συμβουλές, τους συνδράμουν σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας και συντάσσουν τους όρους της συμφωνίας, στους οποίους θα καταλήξουν τα μέρη.
Οι όροι παραδίδονται στον διαμεσολαβητή.
Το πρακτικό επίτευξης συμφωνίας συντάσσεται απο τον διαμεσολαβητή και υπογράφεται από όλους τους συμμετέχοντες στη διαδικασία, μπορεί δε να κατατεθεί στη γραμματεία του αρμόδιου Πρωτοδικείου, αν κάποιο από τα μέρη το ζητήσει, ώστε να αποτελεί και εκτελεστό τίτλο. Δηλαδή να αποτελέσει δικαστική απόφαση,
Πόσο διαρκεί.
Η διάρκεια της διαδικασίας της διαμεσολάβησης εξαρτάται από το είδος και την πολυπλοκότητα της διαφοράς που απασχολεί τα μέρη, καθώς και από τη δική τους βούληση.
Ενδεικτικά μιλώντας μπορούμε να πούμε ότι η επίλυση μιας εμπορικής διαφοράς, όπως προκύπτει από την πρακτική της Διαμεσολάβησης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, παραπέμπει σε διαδικασία με μέσο όρο διάρκειας 5-6 ωρών περίπου . Ο χρόνος αυτός μπορεί να ολοκληρωθεί και μέσα στη μέρα ή να διαμοιραστεί σε διάφορες ημέρες ανάλογα με την πρόοδο και τη διάθεση των μερών. Επίσης είναι δυνατόν να λάβει χώρα τόσο η ΥΑΣΔ, όσο και η κύρια Διαμεσολάβηση μέσω τηλεδιάσκεψης και υπογραφή των Πρακτικών μέσω gov.gr, άν υπάρχει σοβαρός λόγος. Αυτή η δυνατότητα δίνει την ευκαιρία σε αντίδικους που ζουν σε διαφορετικές πόλεις να μπορούν να διευθετήσουν την διαφορά τους ευκολότερα.
Ανάλογα με το είδος της διαφοράς- εμπορική, αστική, κτηματολογική κ.λπ- ζητήστε να σας αποστείλουμε για διευκόλυνση σας, checklist για κάθε στάδιο της διαδικασίας (προετοιμασία, ΥΑΣΔ, κύρια Διαμεσολάβηση, Πρακτικό Διαμεσολάβησης).
Αριθμός Μητρώου Διαμεσολαβητών Υπουργείου Δικαιοσύνης 3710.